Hoor, gemeente: de HERE is onze God; de HERE is één!
Drie-één om precies te zijn. Dat betekent dat wij de HERE mogen dienen in al Zijn aspecten, zonder één aspect van de Drie-éénheid er uit te lichten, zoals zo vaak gebeurt.
Van de week merkten we weer hoeveel schade er kan worden gedaan door een eenzijdige benadering van God. Dit keer door een doorgeslagen charismatisch christen. Niet luisterend, stortte hij bijbeltekst na bijbeltekst veroordelend over jonge christenen uit en bracht hen tot nog meer onzekerheid brengt dan ze van zichzelf al hadden. ‘Meer onbarmhartigheid dan in charismatische kringen heb ik nergens meegemaakt’, zei een van hen.
Deze eenzijdige gerichtheid is me op verschillende vlakken vaker opgevallen:
Te veel eenzijdige nadruk op God de Vader, zoals ik in mijn eigen jeugd in de gereformeerde kerk van de zestiger jaren heb gezien, leidt tot een godsbeeld van een almachtig, ver weg god, tot een beschouwend en poëtisch beeld van een god die niet te begrijpen is, niet te vatten, zodat er afstand moet worden gehouden in hoge liturgie en ‘diepe’ kunstzinnige gedichten en gedachten. Om dit enigszins te kunnen waarderen is een leven lang ervaring nodig. Gevolg: de gemeente vergrijst en loopt leeg, want jonge mensen – inclusief mijzelf, toen – snappen er helemaal niks van. De afstand is te groot geworden en niet meer uit te leggen binnen de concentratie-spanne van een clip-moment.
Te veel eenzijdige nadruk op de Here Jezus – zoals bijvoorbeeld in de Jezus-beweging in de jaren ’80 als tegenhangers van de flowerpower beweging – leidt tot een godsbeeld van god als een vriendje, iemand die altijd bij ons is, tussen ons in staat en vooral liefdevol en niet veroordelend, kritiekloos met ons omgaat. Tot ‘jij’ en ‘jouw’ zeggen tegen Hem. Tot een horizontalistische en overdreven naastenliefde. Dat wordt dan een vergoelijkend geloof dat de mantel der liefde gebruikt om fouten en zonden te bedekken en niet meer toe te rekenen. Zo komen we heel dicht bij oosterse mystiek en bijvoorbeeld tot de genadeleer en tot de leer van alverzoening.
Te veel en eenzijdige nadruk op de Heilige Geest – zoals we in de tijd van de ‘Toronto-scheuring’ in de jaren ’90 hebben gezien en nu ook in de charismatische kringen – leidt tot overmatige aandacht voor en nadruk op de openbaringen en uitingen van de geest. Wat je vaak ziet is dat God dan wordt geclaimd als persoonlijke waarzegger. Dit past erg bij onze geïndividualiseerde maatschappij. We komen uitwassen tegen als ‘blaffen in de geest’, ‘kakelen in de geest’ en meer van die onzin. Maar ook bijvoorbeeld ‘de heer heeft mij laten zien dat jij …. moet doen en …. moet laten’. Manipulerend gedrag tot meerdere eer en glorie van de boodschapper, die uiteindelijk onvermijdbaar leidt tot verwarring bij jonge christenen en scheuringen in gemeentes.
Het gevaarlijkst is dat al deze beelden enige waarheid in zich hebben. Ja, onze God is hoog en verheven, almachtig en staat soms schijnbaar ver van ons af. Ja, onze God is in de Here Jezus dichtbij, persoonlijk, liefdevol, sociaal bewogen en gaarne vergevend. Ja, onze God wil ons door zijn Geest diepe ervaringen schenken en ons openbaren wat wij nodig hebben – op Zijn tijd.
De duivel is op zijn best als hij 99 procent waarheid vermengt met 1 procent leugen. Laten we toch alsjeblieft oppassen dat we God niet karikaturiseren tot ons onvolkomen beeld van Hem! En laten we evenwichtig blijven in onze benadering en de hele Bijbel lezen, niet alleen maar die teksten te selecteren die ons goed uitkomen in ons eigen godsbeeld. Alleen in de context van de gehele Schrift is te begrijpen wat God voor ons nodig vindt om te weten over Hem.